Toen we ons voor het eerst gingen verdiepen in pensioenplanning in België, waren we verrast door de complexiteit ervan. Het staatspensioen is weliswaar een goede basis, maar vaak niet genoeg om de levensstijl die we gewend zijn te handhaven. We wilden manieren vinden om ons pensioeninkomen aan te vullen en toen ontdekten we pensioensparen.
Pensioensparen in België biedt een unieke kans om je pensioenfondsen op te krikken en tegelijkertijd te profiteren van belastingvoordelen. Maar met de verschillende regelingen, bijdragelimieten en beleggingsopties kan het een uitdaging zijn om je weg te vinden.
In deze gids vertellen we je alles wat je moet weten over Belgisch pensioensparen. Of je nu net aan het begin van je carrière staat of bijna met pensioen gaat, we helpen je dit waardevolle financiële hulpmiddel te begrijpen.
Verdien een beter pensioen met pensioensparen
Pensioensparen is een pensioenspaarregeling die door de Belgische overheid wordt aangeboden. Het is een manier om geld opzij te zetten voor je pensioen, bovenop het staatspensioen, en het zit in de zogenaamde 3e pijler van het pensioenstelsel. Het wordt verkocht als een aantrekkelijke optie om voor je pensioen te sparen omdat er een aanzienlijk belastingvoordeel aan verbonden is.
Deze gids is er om uit te leggen hoe het allemaal werkt. We helpen je het optimale pensioenspaarplan te kiezen, zodat je kunt beginnen met sparen.
Wat is de Belgische pensioenspaarregeling?
Zoals we in de inleiding zeiden is pensioensparen een manier om extra geld opzij te zetten voor je pensioen, bovenop het staatspensioen dat elke Belgische werknemer begint te ontvangen als hij de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Het is vrijwillig, wat betekent dat je vrij bent om te kiezen of je wilt bijdragen aan een pensioenspaarrekening. Bovendien doe je dat op individuele basis en niet via je werkgever.
Elk jaar bepaalt de Belgische staat een maximumbedrag dat je voor dat jaar kunt bijdragen aan je pensioenspaarrekening. De overheid heeft dit bedrag vastgesteld op € 1.350 voor 2025 en het groeit elk jaar min of meer mee met de inflatie. Om te beginnen met pensioensparen ga je gewoon naar een bank of verzekeringsmaatschappij en vertel je dat je wilt beginnen met bijdragen aan een pensioenspaarrekening.
Waarom zou ik het willen doen?
Het beste van pensioensparen is dat het gepaard gaat met een belastingvoordeel van 25% of 30%, afhankelijk van het ingebrachte bedrag.
Als je dit jaar bijvoorbeeld het maximale bedrag van € 1.350 hebt bijgedragen, verdien je € 327,50 terug via je belastingaangifte. In wezen betekent dit dat je slechts € 982,50 uit eigen zak hebt bijgedragen en dat de staat het resterende bedrag subsidieert. Gratis geld, daar houden we van!
Het andere grote voordeel van pensioensparen is dat je goede spaargewoonten kunt ontwikkelen. Je moet je eigen spaarplan maken en je kunt ervoor kiezen om maandelijkse betalingen te budgetteren om de grens van € 1.350 te bereiken of om het in één keer op te nemen. Zo kun je plannen voor je toekomst en een goede gewoonte ontwikkelen.
Hoeveel moet ik bijdragen?
Je kunt elk bedrag tussen € 0 en € 1.350 per jaar sparen. Hoe meer je spaart, hoe hoger je pensioen zal zijn. Een hogere bijdrage levert ook een hoger belastingvoordeel op.
Hoeveel bedraagt het belastingvoordeel?
Het belastingvoordeel is gelijk aan:
- 30% van de bijdrage als je bijdrage minder of gelijk is aan €1.050.
- 25% van de bijdrage als je bijdrage tussen €1.051 en €1.350 ligt.
Hoe wordt mijn spaargeld belegd?
Een Belgische pensioenspaarrekening zal ofwel:
- Een tak 21 verzekering. Je verdient elk jaar een vaste rente, gekoppeld aan een levensverzekering. Het rendement zal laag zijn, maar meestal voorspelbaar. Vraag ons niet hoe ze op de naam "tak 21" zijn gekomen.
- Een tak 23 fonds. Dit is ook een levensverzekeringsproduct. Maar in plaats van een gegarandeerde rente, worden je bijdragen belegd op de financiële markten, meestal in een mix van aandelen en obligaties. Je kunt potentieel een hoger rendement behalen. Maar het rendement brengt meer risico met zich mee vanwege de onvoorspelbaarheid van de markten.
- Een fonds (zonder levensverzekering). Dit is als een tak 23 verzekering, maar dan zonder de levensverzekering. Deze fondsen zijn meestal iets goedkoper, omdat je geen levensverzekering betaalt. Lees meer over de beste pensioenspaarfondsen.
Traditioneel zijn tak 21 beleggingen betrekkelijk veilig. Dankzij het gegarandeerde minimumrendement en het lage risico groeit je spaargeld met de tijd, langzaam maar zeker.
Het fonds is een riskantere optie. Omdat je spaargeld op de financiële markten wordt geïnvesteerd, bestaat het risico dat de waarde van je beleggingen lager wordt dan wat je erin hebt gestoken (ook wel de hoofdsom genoemd). Vergoedingen zijn ook duurder omdat je geld actief wordt beheerd door een fondsbeheerder. Het extra risico dat je neemt loont echter. Als je jarenlang spaart, zal een tak 23 fonds naar verwachting een veel hoger rendement opleveren dan een tak 21 verzekering.
Het effect van lage rentevoeten op tak 21
Helaas beschermen zelfs tak 21 beleggingen niet noodzakelijk de hoofdsom. De Belgische financiële autoriteiten waarschuwden in juli 2020 dat je kapitaal in waarde kan dalen, zelfs voor tak 21 fondsen. Dit komt omdat de rente tot bijna 0% gedaald is. Als je daar de vergoedingen bij optelt, daalt het totale rendement tot onder de 0%.
Een ander gevolg van de lage rente is dat je spaargeld in een tak 21 verzekering elk jaar minder waard wordt. Dit komt door de inflatie, het mechanisme dat ervoor zorgt dat alles elk jaar een beetje duurder wordt. Ook al groeit je spaargeld een beetje, de inflatie vermindert de waarde ervan sneller dan ze kan groeien.
Wat zijn de nadelen?
Er zijn een paar nadelen aan de Belgische pensioenspaarregeling die de aantrekkelijkheid ervan verminderen:
- Je spaargeld zit vast tot de leeftijd van 60 jaar. Je kunt het geld op vroegere leeftijd opnemen, maar dat gaat gepaard met een zware belastingstraf van 33%. Daarom is deze optie niet aan te bevelen. Bovendien rekenen de meeste fonds-aanbieders uitstapkosten als je delen van je spaargeld opneemt.
- Pensioenspaarverzekeringen en -fondsen hebben een instapvergoeding. De meeste aanbieders van tak 21 en tak 23 rekenen een vergoeding voor elke inleg die je doet. Als een fonds bijvoorbeeld 3% instapkosten heeft en je draagt €1.050 bij, dan houdt de fondsaanbieder €31,50 in en draagt uiteindelijk maar €1.018,50 bij aan je spaargeld.
- Pensioenspaarfondsen zijn duur. Pensioenspaarfondsen worden actief beheerd, wat resulteert in hoge lopende kosten die je elk jaar moet betalen.
- Je kunt niet meer sparen dan het door de staat opgelegde maximum. Als je meer dan € 1.350 per jaar wilt sparen, moet je een manier vinden om het overschot op een andere manier te investeren.
De kosten van Belgische pensioenspaarfondsen
Elk pensioenspaarfonds heeft drie soorten vergoedingen:
- Instapkosten. De prijs die je betaalt voor elke bijdrage aan je pensioenspaarplan. Je betaalt dit eenmalig per bijdrage, meestal als een percentage van het ingebrachte bedrag. Bijvoorbeeld, als je € 1.000 bijdraagt aan een fonds met een instaptarief van 2%, draag je slechts € 980 bij aan je pensioensparen en betaal je € 20 aan de fondsaanbieder.
- Uitstapkosten. Sommige fondsen vragen een vergoeding om je geld eruit te halen. Dit is bijna altijd een percentage van het totale gespaarde bedrag. Dus als je gedurende je loopbaan €30.000 gespaard hebt en je fonds rekent 5% uitstapkosten, dan krijg je slechts €28.500 terug en betaal je €1.500 aan de fondsaanbieder.
- Lopende kosten. De prijs die je op jaarbasis aan de fondsbeheerder betaalt om je geld te beheren. Het wordt aangerekend als een percentage van het totale bedrag van je spaargeld.
Simuleer je pensioensparen
Om je financiële toekomst te plannen en uit te zoeken welke levensstijl je kunt aanhouden na je pensionering, is het belangrijk om te weten hoeveel je zult sparen via een Belgisch pensioenspaarplan. We vroegen ons dit zelf ook af, dus hebben we een simulator gebouwd. Deze gebruikt de historische gegevens van echte pensioenspaarfondsen om een nauwkeurige projectie naar de toekomst te maken.
Je pensioen laten groeien buiten de Belgische pensioenspaarregeling om
In België komt je pensioen uit bijdragen van vier zogenaamde pijlers:
- Staatspensioen (pijler 1). De regering geeft iedere Belgische werknemer, freelancer of ambtenaar, recht op een staatspensioen. Het bedrag is afhankelijk van het aantal jaren dat je tijdens je loopbaan gewerkt hebt, en van de salarissen die je verdiend hebt. Hoe hoger je salaris tijdens je werkzame leven, hoe hoger het staatspensioen zal zijn. Je kunt onze calculator gebruiken om te schatten wat je staatspensioen zal zijn!
- Bedrijfspensioen (pijler 2). Dit heet "aanvullend pensioen" (Nederlands) of "pension complémentaire" (Frans). De bijdragen worden via je werkgever betaald en houden een belastingvoordeel in. Gewoonlijk dragen zowel je werkgever als jijzelf bij aan het bedrijfspensioen.
- Pensioensparen (pijler 3). Waar gaat deze gids over!
- Vrijwillig persoonlijk sparen zonder belastingvoordeel (pijler 4). Al het verdere sparen dat je zelf doet, bijvoorbeeld door bij te dragen aan een spaarrekening of door je spaargeld te beleggen, valt in deze categorie. Dit soort sparen maakt geen deel uit van een door de staat gesubsidieerde regeling, dus je kunt niet profiteren van belastingvoordelen.
Het is mogelijk om via alle vier de pijlers te sparen. Je uiteindelijke pensioen zal de accumulatie zijn van de bijdragen van elk. We raden je aan je aandacht te richten op de twee andere manieren, behalve pensioensparen, waardoor je kunt sparen voor een hoger pensioen:
- Spaar via het bedrijfspensioen ("aanvullend pensioen" of "pension complémentaire") via je werkgever.
- Spaar zelf extra geld via apps zoals Curvo.
Onze conclusie
De Belgische pensioenspaarregeling biedt je een manier om je pensioensparen aan te vullen met een mooi belastingvoordeel. Maar het is belangrijk om te begrijpen dat pensioensparen alleen misschien niet genoeg is voor een comfortabel pensioen, vooral met de bijdragelimiet van €1.350 per jaar.
Je kunt overwegen om pensioensparen te combineren met andere beleggingsstrategieën. Terwijl pensioensparen je dat waardevolle belastingvoordeel geeft, kun je door extra geld te investeren in voordelige indexfondsen een robuustere pensioenportefeuille opbouwen.
Nieuwsgierig naar je mogelijkheden? Gebruik onze simulator om te zien wat pensioensparen voor jou kan betekenen en ontdek hoe Curvo je kan helpen om de rest van je spaargeld efficiënt te beleggen.