401(k): is er een equivalent in België?

Wat is een 401(k)?

Een 401(k) is een soort pensioenspaarplan dat in de Verenigde Staten door werkgevers aan hun werknemers wordt aangeboden. De naam "401(k)" komt van het onderdeel van de Internal Revenue Code dat deze plannen regelt. In een 401(k) plan kunnen werknemers een deel van hun inkomen vóór belasting bijdragen aan een pensioenrekening, die dan wordt belegd in verschillende fondsen. De bijdragen en de inkomsten op de rekening groeien belastingvrij totdat de werknemer het geld bij zijn pensionering opneemt.

Werkgevers kunnen ook bijpassende bijdragen aanbieden, wat betekent dat ze een bepaald percentage van de bijdrage van de werknemer aan het plan bijdragen, tot een bepaalde limiet. Dit kan een waardevol voordeel zijn voor werknemers, omdat het effectief hun pensioensparen verhoogt zonder dat er extra bijdragen uit eigen zak nodig zijn. Voor 2023 is de jaarlijkse bijdragelimiet voor een 401(k) $20.500 voor personen onder de 50 jaar. Er zijn ook regels voor wanneer en hoe het geld kan worden opgenomen.

Het lijkt erop dat de 401(k) een geweldig systeem is voor Amerikanen om comfortabel met pensioen te gaan. Helaas kun je in België geen 401(k) openen. Is er een equivalent dat we in plaats daarvan moeten gebruiken?

De Belgische equivalenten van een 401(k)

Het Belgische pensioenstelsel is anders en ingewikkelder dan in de VS. Het meest directe equivalent zijn de groepsverzekeringen. We bespreken ze verder in de volgende paragraaf.

Er zijn echter twee andere manieren om te sparen voor je pensioen:

1. Pensioensparen. Dit is een manier om te sparen voor je pensioen buiten je werkgever om, en er zit een belastingvoordeel aan vast. Er zijn echter beperkingen, zoals we later zullen zien.
2. Beleggen in accumulerende aandelen-ETF's. Dit heeft enorme voordelen in België, omdat je niet belast wordt op de vermogenswinst. Er zijn verschillende manieren om dit te doen.

Equivalent 1: groepsverzekering

De werkgever betaalt meestal een bijdrage aan je pensioen en vaak moet de werknemer ook bijdragen aan de regeling. De werkgever houdt dan een deel van het salaris in en betaalt dat aan de pensioenorganisatie. Dit gebeurt via een groepsverzekering. In wezen komt het aardig in de buurt van een 401(k), omdat je via je werkgever belegt met geld vóór belasting. Een andere term is "aanvullend pensioen".

De maximale bijdrage die aan een groepsverzekeringsplan kan worden gedaan is € 3.402 per jaar of 3% van de pensioengrondslag van de werknemer, als dat hoger is. Deze plannen moeten een "gegarandeerd rendement" van 1,75% garanderen, en als dat niet lukt, moet de werkgever het verschil dekken. Dit is goed voor je, want het zorgt ervoor dat je geld niet in waarde daalt. Maar er zijn betere rendementen dan 1,75% te behalen, vooral op de lange termijn.

Er zijn nadelen ten opzichte van een 401(k):

• Beperkte bijdragen. Het is gemaximeerd op slechts € 3.402 per jaar.
• Beperkte investeringsmogelijkheden. Ze worden vaak gerund door verzekeringsmaatschappijen en hebben dus beperkte mogelijkheden om je geld aan het werk te zetten.
• Voorwaarden voor onvoorwaardelijk worden. Het kan zijn dat je een aantal jaren moet werken voordat je recht hebt op het volledige bedrag van de werkgeversbijdragen aan de regeling. Je kunt misschien niet gemakkelijk van baan veranderen, omdat het geen erg flexibele regeling is.
• Opnames worden belast als inkomen. Ook al spaar je voor de lange termijn en draag je bij met geld vóór belasting, als je je geld gaat opnemen wordt het belast als inkomen, waardoor veel van je oorspronkelijke voordelen verdwijnen.

Als je niet ingeschreven bent bij een groepsverzekering, kun je je eigen plan krijgen via een Belgisch pensioenspaarplan. Dit heet een "vrij aanvullend pensioen voor werknemers" (VAPW). Mogelijkheden voor freelancers behandelen we in een ander artikel.

Equivalent 2: pensioensparen

Pensioensparen is een pensioenspaarregeling aangeboden door de Belgische overheid. Het is een manier om extra geld opzij te zetten voor je pensioen, bovenop het staatspensioen dat elke Belgische werknemer ontvangt als hij met pensioen gaat. Het is vrijwillig, wat betekent dat je vrij bent om te kiezen of je wilt bijdragen aan een pensioenspaarrekening. Bovendien doe je het op individuele basis en niet via je werkgever.

Elk jaar stelt de Belgische staat een maximumbedrag vast dat je voor dat jaar kunt bijdragen aan je pensioenspaarrekening. De regering heeft dit bedrag vastgesteld op 1.270€ in 2023 en het groeit elk jaar met de inflatie. Het mooie is dat je tot 30% van de bijdrage terugkrijgt aan belastingvoordelen.

Er zijn nadelen ten opzichte van een 401(k):

• Beperkt tot kleine jaarlijkse bijdragen die door de regering worden vastgesteld.
• Beperkt in wat ze kunnen beleggen. Er zijn bijvoorbeeld twee mogelijkheden om je pensioenspaarplan te beleggen: via een verzekering (tak 21) of een fonds (tak 23). Je kunt niet specifiek kiezen in welke fondsen je je geld investeert en de rendementen zijn niet substantieel. Deze fondsen brengen ook hoge kosten in rekening in de vorm van instapkosten, uitstapkosten en lopende kosten.
• Investeringen worden gedaan na belasting. Zelfs met belastingvoordeel krijg je niet de voordelen van een 401(k).
• Je geld staat vast tot je 60ste, met een hoge boete van 33% van de totale waarde als je het vroegtijdig opneemt .

Helaas is de kans groot dat ook het pensioenspaarplan niet voldoende is voor je pensioen, gezien de fondsen waarin ze investeren en de beperkte bijdragen. Als je dieper wilt ingaan op deze plannen, bekijk dan onze gids over het Belgische pensioensparen.

Gebruik MyPension.be om te zien met hoeveel je met pensioen gaat

België geeft wel een handig overzicht van je pensioensituatie. Ga naar MyPension.be om te zien met hoeveel je met pensioen zult gaan, want daar worden al je bestaande regelingen samengebracht, zodat je een duidelijk overzicht krijgt van je situatie. Je zult je waarschijnlijk realiseren dat je "het gat moet dichten" als het gaat om het bedrag waarmee je met pensioen wilt gaan.

Laten we onderzoeken waarom zelf beleggen in ETF's het meest zinvol is voor je toekomst, en hoe het in de buurt komt van het 401(k) plan.

Beste equivalent: beleggen in accumulerende aandelen-ETF's

Beleggen in accumulerende aandelen-ETF's heeft in België enorme voordelen omdat je niet belast wordt op de vermogenswinst. Dit is een echte bonus om je geld aan het werk te zetten en brengt je dichter bij een 401(k). Laten we eens uitpakken hoe accumulerende aandelen ETF's werken.

Wat is een ETF?

Een ETF (of exchange-trade fund) is een verzameling van tientallen, honderden of soms duizenden aandelen of obligaties. Deze diversificatie is een van de aantrekkelijkste aspecten van het bezitten van een ETF in vergelijking met individuele aandelen en obligaties. Door in één ETF te beleggen, word je in één keer belegd in duizenden bedrijven. De meeste ETF's zijn ontworpen om een marktindex te volgen, daarom worden ze soms "trackers" genoemd.

De stijl van beleggen op basis van indexen heet indexbeleggen (ook wel passief beleggen genoemd), omdat je je beleggingen doorgaans koopt en vasthoudt op de lange termijn. Bij passief beleggen kies je ervoor om de dagelijkse prijsveranderingen te negeren in de wetenschap dat de markt op lange termijn zal blijven groeien. Uit gegevens blijkt dat deze strategie je hoogstwaarschijnlijk het hoogste rendement oplevert.

Waarom beleggen in ETF's?

Er zijn verschillende redenen waarom ETF-beleggen een van de beste manieren is om je vermogen te laten groeien.

Goedkoop

Indexbeleggers betalen lage kosten omdat ETF's heel goedkoop zijn om te beheren. Het is eenvoudig om een index te volgen: het enige wat nodig is, is het kopen van de aandelen in de index, en bijwerken als de index verandert. Er zijn geen dure analisten of andere specialisten voor nodig.

Gespreid

Een van de doelen van indexbeleggen is om zoveel mogelijk te diversifiëren. Door diversificatie over vele landen en sectoren elimineer je onnodige risico's. En je profiteert ook van de groei van de beste bedrijven ter wereld, niet alleen van de grote Duitse, Franse of Amerikaanse bedrijven die je kent. Door in zoveel mogelijk bedrijven te beleggen, weet je bijna zeker dat je ook de winnaars omvat, namelijk de minderheid van aandelen die verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van het rendement.

Het werkt

Een van de bekendste indexen is de S&P 500, die de 500 grootste Amerikaanse bedrijven bevat. Grote bedrijven als Apple, Google of Amazon zijn vertegenwoordigd in de S&P 500. De grafiek hieronder toont de groei van de S&P 500 index sinds 1992. Een investering van €10.000 in 1992 in een ETF die de S&P 500 index volgt, zou eind 2022 ruim €210.000 hebben opgeleverd, oftewel een gemiddeld rendement van 10,4% per jaar!

Beleg met lage bedragen

Een voordeel van ETF-beleggen is dat je niet veel kapitaal nodig hebt om te beginnen. Je kunt zelfs al met € 50 beleggen. Dit maakt ETF-beleggen mogelijk voor iedereen, vooral voor jonge mensen die net aan hun carrière zijn begonnen en hun vermogen willen laten groeien door hun spaargeld in te zetten. Onroerend goed daarentegen is veel minder toegankelijk. Alleen al de aanbetaling voor een woning vereist enkele tienduizenden euro's.

We raden je aan onze gids voor indexbeleggen in België door te lezen als je meer wilt weten over dit onderwerp.

Waarom accumulerende aandelen-ETF's fiscaal voordelig zijn

Ten eerste keren de meeste bedrijven dividend uit aan hun aandeelhouders, meestal elk kwartaal. Dit is een manier voor hen om de winst van het bedrijf te delen. Hetzelfde gebeurt bij een ETF die belegt in vele aandelen. Als belegger in de ETF verdien je een deel van de dividenden van de verschillende bedrijven in het fonds. Maar België belast dividenden met 30%. Accumulatiefondsen omzeilen dit: ze herbeleggen de dividenden rechtstreeks in het fonds. Je neemt het dividend eigenlijk nooit waar, dus hoef je de dividendbelasting niet te betalen. Dit betekent dat je, net als bij de 401(k), geen belasting hoeft te betalen terwijl de beleggingen groeien (behalve de belasting op aandelentransacties).

Merk op dat je bij een accumulerend fonds het dividend niet kwijtraakt. Het wordt gewoon herbelegd in het fonds. Een accumulerend fonds zal sneller groeien dan een vergelijkbaar fonds dat alle dividenden uitkeert.

Ten tweede moet de belegging in aandelen zijn, omdat die zijn vrijgesteld van belasting op de winst. Dit is anders bij obligaties, waar de Belgische staat 30% neemt van de winst die je maakt bij verkoop.

Ook inkomsten uit beleggingen hoef je niet aan te geven bij de Belgische fiscus, zolang ze als "normaal" worden beschouwd. Dit is een vage definitie en open voor de interpretatie van de fiscus, maar grofweg betekent het dat elke investering die niet speculatief is, is vrijgesteld. In het algemeen worden investeringen die je langere tijd aanhoudt, zoals bij een 401(k), beschouwd als "normale" investeringen. Overleg echter altijd met een belastingadviseur als je het niet zeker weet.

Deze twee laatste punten betekenen dat opnames ook belastingvrij zijn. Dit is nog voordeliger dan een 401(k) waar je opnames als inkomen worden belast.

Ik kan begrijpen dat dit verwarrend voor je kan klinken, vooral als je niet bekend bent met het Belgische systeem voor het belasten van investeringen. In dat geval kun je meer over dit onderwerp te weten komen via onze gids over belastingen voor beleggen in België.

Vergelijken van een 401(k) en beleggen in accumulerende aandelen-ETF's

Beleggen in accumulerende aandelen-ETF's is niet volledig gelijkwaardig, omdat de bijdragen vóór belasting zijn en je ook de Belgische belasting op aandelentransacties moet betalen. De Belgische staat heft een belasting bij elke aan- of verkoop van een ETF en die varieert tussen 0,12% en 1,32% van het transactiebedrag, afhankelijk van de kenmerken van de ETF.

Wel moet je bij een 401(k) inkomstenbelasting betalen als je je beleggingen opneemt. Dit geldt niet voor het opbouwen van aandelen-ETF's in België.

Curvo: de gemakkelijkste manier

Er zijn in België twee gangbare manieren om aan indexbeleggen te doen:

1. Via een broker. Een broker is een tussenpersoon die je toegang geeft tot de aandelenmarkten en je in staat stelt ETF's te kopen en te verkopen. Het geeft je de meeste flexibiliteit omdat je zelf bepaalt wat je koopt. Maar het betekent ook dat je volledig verantwoordelijk bent voor het beheer van je beleggingen.
2. Met een app als Curvo. Het doel van Curvo is om de uitdagingen van het beheren van je eigen beleggingen aan te pakken via een broker. Het werk wordt voor je gedaan zodat jij je geen zorgen hoeft te maken.

De moeilijkheden van beleggen via een broker

Je eigen portefeuille van index-ETF's beheren via een broker kan een uitdaging zijn. Je moet de indices kiezen, je portefeuille samenstellen als de juiste mix van indices die bij jou en je doelen passen en de ETF's kiezen die deze indices volgen. Voor elke stap zijn er duizenden opties. Maar dat is nog niet alles. Het Belgische belastingsysteem begrijpen is ook belangrijk, net als leren hoe je je broker moet gebruiken of weten wanneer je je portefeuille opnieuw in evenwicht moet brengen.

Misschien heb je niet de tijd, de motivatie, of gewoon de interesse in financiën om over de leercurve heen te klimmen. Of je besteedt liever tijd aan zaken die belangrijker voor je zijn dan het beheer van je beleggingen.

Curvo, de eenvoudigere manier

We hebben Curvo opgericht om de uitdagingen van beleggen via een broker aan te pakken. We zijn zelf begonnen met beleggen via een broker. Onze oprichter Yoran besteedde uren aan onderzoek en uitzoeken hoe hij een optimale portefeuille kon samenstellen om zich voor te bereiden op zijn financiële toekomst. Hij las boeken, struinde het web af en verdwaalde op Reddit. Het vinden van de juiste bronnen was een uitdaging. Uit deze ervaring besefte hij waarom geen van zijn vrienden zijn eigen beleggingen opzette via een broker: het is te ingewikkeld. Tegelijkertijd hebben we gezien dat indexbeleggen zo'n krachtig middel is om ons vermogen te laten groeien. Dus was het zinvol om iets te bouwen om dit probleem op te lossen. Curvo.

Gediversifieerde portefeuille voor jou samengesteld

We begrijpen dat het moeilijk is om de juiste portefeuille van indexfondsen samen te stellen, dus het aanmaken van een account begint met het beantwoorden van een vragenlijst over je beleggingsdoelen en je risicobereidheid. Je krijgt dan de beste portefeuille van indexfondsen toegewezen die past bij jouw doelen en risicotolerantie. Elke portefeuille wordt beheerd door NNEK, een Nederlandse beleggingsonderneming die onder toezicht staat van de Nederlandse toezichthouder (AFM). De portefeuilles zijn wereldwijd gespreid en beleggen in meer dan 7.500 bedrijven.

Fiscaal geoptimaliseerd

Elke portefeuille bestaat alleen uit accumulerende indexfondsen van aandelen en obligaties en is fiscaal geoptimaliseerd voor Belgen. Op deze manier hoeft er geen dividendbelasting te worden betaald. Ook zijn de fondsen zo gekozen dat ze vrijgesteld zijn van de Belgische beurstaks!

Duurzaamheid in de kern

Je beleggingen richten zich op één leidend principe: niet beleggen in bedrijven die als destructief voor de planeet worden beschouwd. Dit betekent dat sectoren zoals niet-hernieuwbare energie, ondeugdelijke producten, wapens en controversiële bedrijven zijn uitgesloten van de portefeuilles.

Gebouwd voor maandelijks beleggen

Je kunt een maandelijks spaarplan instellen waarbij het door jou gekozen bedrag aan het begin van elke maand automatisch van je bankrekening wordt afgeschreven en in je portefeuille wordt geïnvesteerd. Op deze manier is het gemakkelijk om de beste spaargewoonten aan te nemen. Je betaalt ook geen transactiekosten. Tot slot ondersteunen je beleggingen bij NNEK, via de Curvo applicatie, fractionele aandelen, wat betekent dat al je geld wordt belegd. Het is dus ideaal om maandelijks te beleggen.

Geen leercurve

Ons doel is om alle complexiteiten van indexbeleggen op te lossen via een broker. Dit betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over:

• Het Belgische belastingstelsel begrijpen. De portefeuilles zijn al fiscaal geoptimaliseerd.
• Het kiezen van een broker. Er zijn veel opties beschikbaar en het kan moeilijk zijn om degene te kiezen waar je je het prettigst bij voelt.
• Herbalanceren. Er wordt voor gezorgd dat je portefeuille in evenwicht blijft.
• Elke maand je orders berekenen en uitvoeren. Het is allemaal voor je geregeld.
• Discipline houden. Wij helpen je op koers te blijven!

Lees meer over hoe Curvo werkt.

Samenvatting

Samenvattend, hoewel het 401(k) pensioenspaarplan dat werkgevers in de VS aanbieden niet beschikbaar is in België, zijn er nog steeds opties beschikbaar om individuen te helpen sparen voor hun pensioen. Groepsverzekeringsplannen en pensioenspaarplannen zijn twee van de populairste opties, maar beide hebben hun beperkingen en je komt niet echt in de buurt van een 401(k). Beleggen in accumulerende aandelen-ETF's is een ander alternatief dat dichter in de buurt komt van de voordelen van een 401(k) en het hebben van een mooi pensioen.

Het is echter belangrijk om individuele financiële doelen en omstandigheden te overwegen voordat je een pensioenspaarplan kiest. De Curvo-app is ook een handig hulpmiddel voor het beheer van persoonlijke financiën en pensioenplanning. Al met al is het cruciaal om vroeg te beginnen met sparen en regelmatig bij te dragen om een comfortabel pensioen te garanderen.

Zit je met de volgende vragen?

Kan ik mijn 401(k) overzetten naar België?

Helaas kan dat niet. Als je besluit je 401(k) buiten de Verenigde Staten onder te brengen, moet je Amerikaanse belasting betalen en krijg je waarschijnlijk een boete van 10% voor een vervroegde opname. Je kunt het ook niet echt overzetten naar een equivalent in België. Je zult je geld moeten opnemen en het dan apart in België moeten beleggen.

Wat is het 401(k) equivalent in Europa?

Momenteel is er geen equivalent in heel Europa, hoewel het Pan-Europees Pensioenplan (ook bekend als PEPP) dit probeert aan te pakken. Het moet nog door de lidstaten in heel Europa worden ingevoerd, maar het is een veelbelovende ontwikkeling.