Het verkooppraatje van je bank klinkt overtuigend: "Onze deskundige fondsbeheerders helpen je de markt te verslaan met hun vaardigheden in het uitkiezen van aandelen." Veel Europeanen vertrouwen hun bank en stoppen hun spaargeld in deze actief beheerde fondsen.
Maar dit is wat ze je niet vertellen: meer dan 75% van deze actieve fondsen slagen er niet in om hun benchmarkindex te verslaan. Erger nog, je betaalt ze hoge vergoedingen voor deze underperformance.
Er is een betere manier om te beleggen. Door te begrijpen waarom passief beleggen het consequent beter doet dan actieve strategieën, kun je slimmere keuzes maken met je geld en veelvoorkomende valkuilen bij beleggen vermijden.
Inzicht in actief vs. passief beleggen
Wat is actief beleggen?
Actief beleggen is wanneer je het gemiddelde rendement van de markt probeert te verslaan door actief beleggingen te kopen en verkopen, in plaats van ze gewoon op lange termijn vast te houden. Zie het als een chef-kok die zijn menu voortdurend aanpast versus iemand die zich houdt aan beproefde recepten. Actieve beleggers kopen en verkopen vaak aandelen, obligaties of andere beleggingen. Daarvoor moeten ze de markten nauwlettend in de gaten houden en bedrijven in detail analyseren. En ze proberen hun aan- en verkopen te timen op basis van de marktomstandigheden. Dit wordt markttiming genoemd.
Het belangrijkste doel is om beter te presteren dan passieve beleggingsstrategieën zoals het kopen en houden van ETF's indexfondsen. Onderzoek toont echter aan dat de meeste actieve beleggers over lange perioden slechter presteren dan de markt, vooral als rekening wordt gehouden met hogere vergoedingen en handelskosten. Hieronder meer over waarom.
Wat is passief beleggen?
Passief beleggen, ook bekend als indexbeleggen, is in wezen een "buy and hold" strategie waarbij beleggers ernaar streven het rendement van de markt te evenaren in plaats van het te verslaan. Zie het als beleggen op de automatische piloot - je kiest een bestemming (je financiële doelen) en houdt je aan de koers met minimale aanpassingen. Dus in plaats van voortdurend te proberen slimmer te zijn dan de rest, zoals bij actief beleggen, volg je gewoon de markt.
In plaats van te proberen te raden welke individuele bedrijven of zelfs welke landen het beste zullen presteren, zou een passieve belegger een wereldwijd aandelenindexfonds kunnen kopen dat duizenden bedrijven over de hele wereld omvat. Bijvoorbeeld, in plaats van te proberen te beslissen of je in Apple vs Samsung investeert, of dat Japanse aandelen het beter zullen doen dan Europese, bezit je kleine stukjes van allemaal.
De meest voorkomende vorm van passief beleggen is het kopen van ETF's, die automatisch specifieke marktindexen zoals de S&P 500 volgen. Deze fondsen weerspiegelen simpelweg de prestaties van alle bedrijven in die index.
Passief beleggen is een bewezen manier om je vermogen te laten groeien. Het blijkt dat het meestal winstgevender is om in de hele aandelenmarkt te beleggen, in plaats van te proberen op tijd individuele aandelen te kopen en verkopen. In plaats van de naald in de hooiberg te vinden, koop je de hele hooiberg. Door effectief mede-eigenaar te worden van duizenden aandelen over de hele wereld, kan iedereen met indexbeleggen een dividend verdienen aan de groei van de wereldeconomie.
De grafiek hieronder toont de groei van de S&P 500 index sinds 1992. Een investering van €10.000 in 1992 zou hebben geresulteerd in bijna €300.000 tegen het einde van 2024, of een gemiddeld rendement van 11,0% per jaar!
Samengevat:
- Actief beleggen: individuele aandelen of fondsen kiezen om de markt te verslaan.
- Passief beleggen: probeert de markt te evenaren met behulp van voordelige indexfondsen of ETF's.
Waarom actief beleggen slechter presteert dan passief beleggen
Het blijkt dat passief beleggen bijna altijd beter is dan actief beleggen. En het maakt niet uit of je een individuele belegger bent of een professional. Er zijn verschillende redenen waarom.
Aandelen uitkiezen is heel moeilijk
Sommige mensen beheren hun eigen portefeuille van individuele aandelen. Het is leuk en spannend, je kunt er gemakkelijk mee beginnen door een van de neo-broker apps te installeren en je kunt beleggen in de bedrijven waar je van houdt. Maar naar alle waarschijnlijkheid zal je rendement lager zijn dan dat van een portefeuille met indexfondsen.
Ten eerste is het erg tijdrovend als je het goed wilt doen. En dat moet je als je je spaargeld belegt! Je moet het onderzoek doen om jezelf ervan te overtuigen dat een bepaald aandeel ondergewaardeerd is door de miljoenen beleggers over de hele wereld. Vervolgens moet je beslissen wanneer je gaat verkopen. Het is het beste om dit vooraf te beslissen om het risico te verkleinen dat je beleggingsbeslissingen neemt op basis van je emoties. De emoties van een belegger zijn zijn grootste vijand.
Als je een aandeel koopt, moet je ook bedenken dat er een andere persoon aan de andere kant van de transactie staat die jou zijn aandelen verkoopt. Elke transactie op de beurs is in feite een handel in tegengestelde meningen. Die andere persoon kan een individuele belegger zijn zoals jijzelf. Maar slechts ongeveer 15% van de handel gebeurt door individuele beleggers zoals jij en ik. Dus waarschijnlijk is het een professional bij een hedgefonds, een grote bank of een andere financiële instelling. En de kans is groot dat zij toegang hebben tot veel betere informatie dan jijzelf, die hen deed besluiten het aandeel te verkopen. Beleggen is hun broodwinning, en ze hebben hele afdelingen analisten die hem in zijn werk ondersteunen. Dus vanaf het moment dat je het aandeel koopt, is de kans dat de weddenschap in jouw voordeel omslaat al tegen je.
Er is ook een reëel risico als je maar in één bepaald bedrijf investeert. Denk bijvoorbeeld aan het emissieschandaal bij Volkswagen of de fraudeaffaire bij Wirecard.
De last van vergoedingen: actieve fondsen moeten harder werken om te winnen
Actieve fondsen zijn duurder dan passieve ETF's en indexfondsen. Het is eenvoudig en goedkoop om een index te volgen: je koopt gewoon wat er in de index zit en houdt de index bij. Maar actieve beleggers betalen meer handelskosten en hebben onderzoekskosten. Ze hebben ook fondsmanagers, analisten en andere specialisten nodig om onderzoek te doen en investeringsbeslissingen te nemen. Deze mensen worden meestal goed betaald.
Stel je voor dat zowel een ETF als een actief fonds beginnen met €100.000, en de markt 7% rendeert in een jaar. De ETF rekent 0,2% aan kosten, terwijl het actieve fonds 2% rekent.
ETF:
- Marktrendement: 7% (€7,000)
- Kosten: 0.2% (€200)
- Netto rendement: 6.8% (€6,800)
Actief fonds:
- Moet verdienen: 8,8% (€8.800) voor vergoedingen
- Vergoedingen: 2% (€2.000)
- Netto rendement: 6.8% (€6,800)
Dus het actieve fonds moet 1,8% beter presteren dan de markt om het verschil in kosten te dekken en gelijk te zijn aan de ETF. Dat is al een uitdaging!
Deze wiskundige realiteit komt tot uiting in voorbeelden uit de echte wereld. Neem KBC Equity Fund World, een actief fonds dat de MSCI ACWI index wil verslaan. Met lopende kosten van 1,71% moet het 1,51% beter presteren dan een iShares MSCI ACWI ETF (TER: 0,20%) die dezelfde index volgt. En we kunnen aan de hand van historische prestaties zien dat het worstelt. Tussen 2005 en eind 2024 behaalde de ETF een gemiddeld jaarlijks rendement van 9,2%. Vergelijk dat eens met het rendement van 5,5% van het actieve fonds! Ook al is het doel van het actieve fonds om de ETF te verslaan.
In de praktijk verklaart dit waarom de iShares ETF het op de lange termijn consequent beter doet dan het fonds van KBC. Zelfs als de managers van KBC goede beleggingsbeslissingen nemen, zorgen hun hogere vergoedingen voor een aanzienlijke rem op de prestaties. Het actieve fonds moet jaar na jaar uitzonderlijke rendementen genereren om gelijke tred te houden met zijn passieve tegenhanger.
Over lange perioden kan dit verschil in vergoedingen dramatisch toenemen, wat kan leiden tot aanzienlijke verschillen in vermogensopbouw voor beleggers.
Het is wiskundig onmogelijk voor alle actieve beleggers om de markt te verslaan
Stel je voor dat de hele markt bestaat uit slechts twee groepen beleggers:
- Actieve beleggers die vaak handelen en de markt proberen te verslaan
- Passieve beleggers die de markt gewoon kopen en vasthouden
Dit is het belangrijkste inzicht: vóór de kosten moeten deze twee groepen hetzelfde gemiddelde rendement behalen. Waarom? Omdat het marktrendement simpelweg het gewogen gemiddelde is van het rendement van alle beleggers. Het is een beetje zoals een taart - de stukjes zijn misschien verschillend verdeeld onder de mensen, maar ze vormen nog steeds één hele taart.
Maar - en dit is het cruciale deel - actieve beleggers betalen meer aan kosten (handelskosten, onderzoekskosten, managersalarissen). Dus na aftrek van kosten moeten actieve beleggers als groep onderpresteren ten opzichte van passieve beleggers met precies het bedrag van die extra kosten.
Dit betekent dat het wiskundig onmogelijk is voor alle actieve beleggers om de markt te verslaan. Sommigen zouden kunnen slagen, maar anderen moeten evenveel onderpresteren. Het is een nulsomspel vóór kosten en een negatiefpelsomspel na kosten.
Dit fascinerende concept werd ontdekt door Nobelprijswinnaar William Sharpe in zijn korte en leesbare paper The Arithmetic of Active Management.
Naalden vinden in de hooiberg is echt moeilijk
De meeste beleggers denken dat aandelenrendementen een voorspelbaar patroon volgen - sommige aandelen doen het goed, sommige doen het slecht, en de meeste vallen ergens in het midden. Academisch onderzoek vertelt een heel ander verhaal.
De werkelijkheid is veel extremer. De meeste aandelen presteren slecht, terwijl een kleine groep supersterrenbedrijven het grootste deel van het marktrendement voor hun rekening nemen. Onderzoeken schetsen een grimmig beeld: ongeveer 60% van de aandelen levert gedurende hun levensduur een rendement op dat lager is dan dat van risicovrije staatsobligaties. Nog ontnuchterend is dat ongeveer 40% van de aandelen uiteindelijk een negatief levenslang rendement heeft.
Hier is de kick - slechts 4% van de aandelen is goed voor alle winsten van de markt boven de risicovrije rente. Denk daar eens over na. Een handvol bedrijven zoals Apple, Microsoft of Amazon hebben een buitenproportioneel deel van alle rijkdom gegenereerd die op de aandelenmarkt is gecreëerd.
Dit creëert een enorme uitdaging voor actieve beleggers die proberen individuele aandelen te kiezen. Het is niet genoeg om goede bedrijven te vinden - je moet deze zeldzame uitzonderlijke performers van tevoren identificeren. Als je deze paar superaandelen mist, zal je portefeuille vrijwel zeker onder de marktprestaties presteren.
Deze realiteit verklaart waarom indexbeleggen zo krachtig is. Als je een breed marktindexfonds koopt, bezit je automatisch al deze supersterrenaandelen. Je hoeft niet te raden welke bedrijven de volgende Apple of Amazon worden. Door kleine stukjes van alles te bezitten, zorg je ervoor dat je alle winnaars vangt die het marktrendement bepalen.
In wezen is het niet alleen moeilijk om winnende aandelen te kiezen - de wiskunde laat zien dat het buitengewoon moeilijk is om het consequent goed te doen. Indexbeleggen lost deze uitdaging elegant op door simpelweg alles te bezitten.
Zowel professionals als individuele beleggers worstelen om de markt te verslaan
De uitdaging om de markt te verslaan door actief te beleggen is niet alleen een probleem voor individuele beleggers - professionele fondsbeheerders worstelen net zo hard, ondanks het feit dat ze voordelen hebben waar individuele beleggers alleen maar van kunnen dromen.
Professionele fondsbeheerders hebben indrukwekkende middelen tot hun beschikking: teams van analisten, geavanceerde onderzoekstools, directe toegang tot het management van bedrijven en geavanceerde handelsplatformen. Toch heeft de ESMA, de Europese toezichthouder voor de financiële sector, ontdekt dat meer dan 75% van de actieve fondsen slecht presteert ten opzichte van hun indexbenchmark. Daar komt nog bij dat de groep van top 25% actieve fondsen voortdurend verandert. De kans is groot dat een topfonds van de afgelopen 5 jaar de komende 5 jaar lang niet zo goed zal presteren. Het is dus bijna onmogelijk voor beleggers om consequent beter presterende actieve fondsen te kiezen.
Individuele beleggers, zoals jij waarschijnlijk, doen het vaak nog slechter. Zonder de middelen van professionele managers hebben we te maken met extra uitdagingen, zoals beperkte toegang tot onderzoek en informatie en hogere handelskosten. Onze hersenen zijn ook meer geneigd om ons tegen te werken.
Het dispositie-effect is de neiging om aandelen die in waarde zijn gestegen te verkopen en aandelen die in waarde zijn gedaald te houden. Dit voorkomt dat we slecht presterende aandelen verkopen en potentiële winnaars kopen. De home bias en het dispositie-effect zijn voorbeelden van irrationele, gedragsmatige vooroordelen die onze beslissingen over individuele aandelen negatief beïnvloeden. Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman heeft veel van deze vooroordelen gedocumenteerd in zijn briljante boek "Thinking, Fast and Slow". Helaas zitten deze vooroordelen in onze hersenen ingebakken. Ze zijn dus extreem moeilijk te negeren en ze zijn een belangrijke reden voor de ondermaatse prestaties van stockpickers.
Bij het beleggen in individuele aandelen zullen de meesten zich houden aan hun thuismarkt of aan aandelen die ze kennen. Als Belg zul je eerder investeren in bedrijven als Proximus of Solvay dan in een Zweeds of Braziliaans bedrijf. De thuisbias onder Belgische beleggers is 45%, ook al is de marktkapitalisatie van de Belgische aandelenmarkt slechts 0,24% van de wereldmarkt. Toch is er geen reden waarom Belgische aandelen beter presteren dan Zweedse of Braziliaanse aandelen. Integendeel, de historische prestaties van de BEL 20 wijzen op het tegenovergestelde.
Deze universele strijd tegen passief beleggen is niet verrassend als je kijkt naar de eerdere punten over kosten en de scheve aard van aandelenrendementen. Zowel professionals als particulieren staan voor dezelfde fundamentele uitdaging: ze moeten die paar uitzonderlijke aandelen vinden die het marktrendement bepalen, en ze moeten dat goed genoeg doen om de hogere kosten te compenseren.
De voordelen van passief beleggen
Het moet nu wel duidelijk zijn dat actief beleggen erg moeilijk is. Passief beleggen daarentegen is een veel betere weg naar beleggingssucces. Wij denken zelfs dat het voor de meeste Europeanen de beste manier is om hun vermogen te laten groeien.
Lage kosten
Een van de problemen van actief beleggen zijn de hoge kosten. Passieve beleggers betalen lagere kosten omdat indexfondsen en ETF's goedkoop zijn. Het is eenvoudig om een index te volgen: je hoeft alleen maar de aandelen in de index te kopen en bij te werken als de index verandert. Er zijn geen dure analisten of andere specialisten voor nodig.
Gespreid
Een van de doelen van passief beleggen is om zoveel mogelijk te diversifiëren. We zagen dat een ETF zoals "iShares MSCI ACWI" belegt in 2.800 bedrijven verspreid over 47 landen. Door diversificatie over veel landen en sectoren elimineer je onnodige risico's. En je profiteert ook van de groei van de beste bedrijven ter wereld, niet alleen van de grote Duitse, Franse of Amerikaanse bedrijven die je kent. Door in zoveel mogelijk bedrijven te beleggen, weet je bijna zeker dat je ook de winnaars meeneemt, namelijk de minderheid van aandelen die verantwoordelijk zijn voor het meeste rendement.
Geworteld in de reële economie
De meeste indexfondsen beleggen in aandelen of obligaties. Die worden gedekt door echte bedrijven, met echte fabrieken, werknemers, intellectueel eigendom, enzovoort. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de cryptosector, waar de waarde van een munt of token vooral wordt bepaald door het potentieel ervan en niet door concrete toepassingen.
Je kunt kopen en verkopen wanneer je maar wilt
Indexfondsen en ETF's zijn heel gemakkelijk te kopen en te verkopen. Als je wilt, kun je elk indexfonds binnen enkele minuten verhandelen. In financieel jargon zeggen we dat indexfondsen "liquide" zijn. Dit is een voordeel vergeleken met andere soorten beleggingen zoals onroerend goed of kunst. Als je bijvoorbeeld een huis verkoopt, kan het lang duren voordat je de juiste koper hebt gevonden.
Je kunt beleggen met lage bedragen
Een ander voordeel van passief beleggen is dat je niet veel kapitaal nodig hebt om te beginnen. Je kunt zelfs al met €50 beleggen. Dit maakt passief beleggen voor iedereen mogelijk, vooral voor jonge mensen die net aan hun carrière zijn begonnen en hun vermogen willen laten groeien door hun spaargeld in te zetten. Onroerend goed is daarentegen veel minder toegankelijk. Alleen al de aanbetaling voor een woning vereist enkele tienduizenden euro's. In feite is het vaak gemakkelijker om in vastgoed te beleggen via ETF's die zich richten op vastgoedbedrijven.
Het is fiscaal efficiënt
In de meeste Europese landen is beleggen op de aandelenmarkt belastingefficiënt vergeleken met andere soorten beleggingen. Sommige landen zoals België belasten winsten uit beleggingen in aandelen zelfs niet, waardoor passief beleggen voor hen bijzonder belastingefficiënt is.
Geweldig voor beginners
Passief beleggen is een van de beste manieren voor nieuwe beleggers om te beginnen met beleggen. Het is een bewezen strategie en het kost niet veel tijd om op te zetten. Bovendien is het veel minder riskant dan beleggen in individuele aandelen of handelen in instrumenten met een hoge hefboomwerking, zoals opties of CFD's.
Nadelen van passief beleggen
Natuurlijk is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Passief beleggen heeft ook nadelen.
De beurs gaat van tijd tot tijd omlaag
Het is geen geheim dat de economie eb en vloed is. Vanwege deze schommelingen is het belangrijk om bij het beleggen een langetermijnvisie aan te houden. Een beleggingshorizon van 10 jaar of meer is ideaal.
Minder controle over waar je in belegt
Als je in een indexfonds belegt, laat je de onderliggende indexaanbieder alle aandelen in de index kiezen. Als je bijvoorbeeld belegt in de S&P 500, kun je niet kiezen in welke bedrijven je belegt, omdat je geen zeggenschap hebt over de samenstelling van de index. Alleen Standard & Poor's, het bedrijf achter de S&P 500, kan dat.
Dit kan vooral zorgwekkend zijn voor degenen die niet willen beleggen in bepaalde bedrijven met slechte ethische waarden of negatieve effecten op het milieu. Gelukkig creëren fondsaanbieders steeds vaker fondsen die bedrijven uitsluiten die zij onethisch achten of die niet voldoen aan duurzaamheidscriteria.
Moet je passief of actief beleggen?
Laten we de verschillen eens op een rijtje zetten.
Bij Curvo is ons standpunt duidelijk: wij denken dat passief beleggen voor de meeste mensen beter is dan actief beleggen. Alleen als je bereid bent om tientallen jaren lang enkele uren per week aan je beleggingen te besteden en je denkt dat je een voorsprong hebt op andere beleggers in de wereld, hebben individuele aandelen zin. Maar voor de meeste mensen is beleggen gewoon een middel om een betere financiële toekomst op te bouwen. Ze besteden hun tijd liever aan dingen waar ze echt om geven, zoals hun familie, vrienden en hobby's.
We bedanken actieve investeerders
We hebben eigenlijk actieve beleggers nodig om de juiste prijs van een belegging, zoals een aandeel, te bepalen. Als iedereen passief belegt, maakt niemand die analyse meer, waardoor de prijs van aandelen dreigt af te wijken van wat hun prijs "zou moeten zijn". Met andere woorden, de aandelenmarkt wordt dan minder efficiënt. Daarom bedanken we alle actieve beleggers voor het bepalen van de juiste prijzen, zodat wij passieve beleggers kunnen profiteren!
Waarom Curvo pleit voor passief beleggen
Bij Curvo is het onze missie om passief beleggen toegankelijk te maken voor jonge Europeanen. We bieden een platform dat beleggen vereenvoudigt door middel van gediversifieerde portefeuilles van indexfondsen, zodat je je kunt voorbereiden op je financiële toekomst zonder de complexiteit van actief beheer.
We begrijpen dat het moeilijk kan zijn om een ETF-portefeuille samen te stellen die bij je past. We zijn Curvo begonnen om dit probleem op te lossen en passief beleggen makkelijk en toegankelijk te maken voor iedereen.
Een account aanmaken op Curvo begint met het beantwoorden van een vragenlijst over je investeringsdoelen en je risicobereidheid. Je krijgt dan de beste portefeuille van indexfondsen toegewezen die past bij je doelen en risicotolerantie. Elke portefeuille is wereldwijd gediversifieerd en belegt in meer dan 7.500 bedrijven, dus het is veel meer gediversifieerd dan één individueel aandeel.
Lees meer over hoe Curvo werkt en hoe je je spaargeld in slechts een paar minuten aan het werk kunt zetten.
Conclusie
Het debat tussen actief en passief beleggen komt vaak neer op een simpele vraag: wil je proberen de markt te verslaan, of doe je liever mee? De geschiedenis laat zien dat passief beleggen via indexfondsen de meest betrouwbare manier is om welvaart op de lange termijn op te bouwen. Met lagere kosten, betere diversificatie en minder stress is het geen wonder dat steeds meer Europeanen voor deze aanpak kiezen.
Wil je meer weten over passief beleggen in de praktijk? Lees dan onze gids over hoe je kunt beginnen met indexbeleggen of ontdek hoe Curvo je kan helpen bij het opbouwen van een goed gespreide portefeuille.