De Belgische belasting op beurstransacties, afgekort tot "TOB", is een van die belastingen waar je vanaf moet weten als je gaat beleggen. Het heeft invloed op welke beleggingen fiscaal efficiënter zijn en het kan je keuze voor een broker beïnvloeden. Wij leggen alles uit wat je moet weten over deze belasting!
Wat is de beurstaks?
De TOB is een belasting op transacties in financiële instrumenten op een beurs of via een Belgische tussenpersoon. België voerde de belasting in 1927 in en heeft deze sindsdien verschillende keren gewijzigd. Het belangrijkste doel van de belasting is om inkomsten te genereren voor de Belgische overheid. De belasting reguleert ook de beursactiviteiten om hoogfrequente handel en buitensporige speculatie tegen te gaan.
Het is een belangrijk aspect van beleggen in België omdat het direct van invloed is op de kosten van het kopen en verkopen van ETF's, aandelen, obligaties en andere financiële instrumenten.
Hoeveel bedraagt de beurstaks
De TOB is een percentage van het transactiebedrag. Er zijn drie verschillende belastingtarieven: 0,12%, 0,35% en 1,32%. Dus als je voor €1.000 iets koopt op de beurs met een TOB-tarief van 0,35%, dan moet je een beurstaks van €3,50 betalen. Het belastingtarief hangt af van het type financieel instrument, het type transactie (kopen of kopen) en de kenmerken van het instrument.
Bovendien interpreteren sommige brokers de wet net iets anders dan anderen. Het klinkt gek, maar het is mogelijk dat je voor dezelfde ETF bij verschillende brokers een ander belastingtarief betaalt!
Voor aandelen
Voor de meeste individuele aandelen is het TOB-tarief 0,35% bij aankoop en 0,35% bij verkoop. Er zijn uitzonderingen, dus controleer Wikifin.
Voor ETF's
De berekening is ingewikkeld. Het hangt er eerst vanaf waar de ETF of een van haar compartimenten geregistreerd is. Vreemd genoeg hebben ETF's die niet in België geregistreerd zijn een lager TOB-tarief. Ten tweede is de dividenduitkering van invloed. Het TOB-tarief voor accumulerende ETF's is hoger. Dit kan een factor zijn bij de beslissing om te beleggen in accumulerende of uitkerende ETF's.
Het bepalen van de TOB van een ETF is zo'n veel voorkomende vraag dat we hieronder een uitgebreide stap-voor-stap handleiding hebben opgeschreven.
Voor andere soorten beleggingen
Er is ook een beurstaks als je belegt in minder gangbare instrumenten zoals turbo's of warrants, of vastgoedcertificaten. In dat geval raden we je opnieuw aan om Wikifin te raadplegen.
Is er een maximum TOB dat je kunt betalen?
Ja, gelukkig wel!
- 0,12% tarief: maximaal €1.300
- 0,35% tarief: maximaal €1.600
- 1,32% tarief: maximaal €4.000
Helaas zijn deze bedragen zo hoog dat je een enorme transactie moet doen voordat je het maximum bereikt.
Wordt de TOB berekend vóór of na broker vergoedingen?
Helaas wordt de berekening van het belastingtarief gedaan voordat de broker zijn commissie neemt. Stel dat je transactie €1.000 is, maar €15 daarvan gaat naar de broker als hun commissie. In dat geval wordt de beurstaks nog steeds berekend over de volledige €1.000, niet over €985.
Hoe bepaal je het TOB-tarief van een ETF?
Je moet vijf vragen beantwoorden om de TOB van een ETF te bepalen:
- Is het echt een ETF?
- Is het geregistreerd in de Europese Economische Ruimte?
- Is het in België geregistreerd?
- Is een compartiment van het fonds in België geregistreerd?
- Is het uitkerend of accumulerend?
Laten we zien hoe we elke vraag kunnen beantwoorden.
1) Is het een ETF?
De meest gebruikelijke manieren om in een fonds in België te beleggen zijn via:
- Beleggingsfondsen, die gewoonlijk SICAV worden genoemd in het Frans of BEVEK in het Nederlands.
- ETF's
Het belangrijkste verschil is dat ETF's worden verhandeld op een beurs (vandaar hun naam "Exchange-Traded Fund"). Beleggingsfondsen worden daarentegen rechtstreeks bij de fondsaanbieder gekocht, zonder tussenkomst van een beurs.
Je kunt de ISIN code van een fonds opzoeken in de zoekfunctie van je broker om te zien of een fonds een ETF is. Of, als het fonds op justETF staat, dan is het een ETF.
Lees verder als het fonds een ETF is.
2) Geregistreerd in de Europese Economische Ruimte?
Als we vastgesteld hebben dat we met een ETF te maken hebben, moeten we nagaan of het fonds in de Europese Economische Ruimte geregistreerd is. De EER bestaat uit alle lidstaten van de EU, alsook IJsland, Liechtenstein en Noorwegen.
Fondsaanbieders vermelden op hun website de landen waar een fonds geregistreerd is. De gemakkelijkste manier om op de juiste pagina te komen is via Google. Typ het ISIN van het fonds in en ga naar het zoekresultaat op de website van de fondsaanbieder.
Op de pagina van de fondsaanbieder zien we de landen waar het fonds geregistreerd is. Laten we eens naar een paar voorbeelden kijken.
iShares Core MSCI World (IE00B4L5Y983)
Op de website van iShares kunnen we zien dat het fonds geregistreerd is in verschillende landen binnen de EER.
iShares Core SPI (CH0237935652)
Het fonds is in Zwitserland gedomicilieerd, wat je kunt zien doordat het ISIN met "CH" begint. Maar op de website van iShares zien we dat het ook geregistreerd is in Liechtenstein. Het is dus geregistreerd in de EER, want Liechtenstein maakt deel uit van de EER.
Vanguard Total Stock Market ETF (US9229087690)
Amerikaanse fondsen (het ISIN begint met "US") zijn niet in de EER geregistreerd.
Niet geregistreerd in de EER?
De beurstaks bedraagt 0,35% bij aankoop en 0,35% bij verkoop. Je kunt de how-to stoppen.
Ingeschreven in de EER?
Ga verder met de volgende stap.
3) Geregistreerd in België?
We kunnen de lijst van landen uit de vorige stap gebruiken om te bepalen of een fonds in België geregistreerd is.
Niet geregistreerd in België?
Ga verder met de volgende stap.
Geregistreerd in België?
Je mag naar stap 5 overslaan.
4) Is een compartiment van het fonds in België geregistreerd?
Een fonds kan verschillende compartimenten hebben, bijvoorbeeld om accumulerende en distribuerende versies van het fonds aan te bieden, of om het in meerdere valuta's aan te bieden. Elk compartiment krijgt zijn eigen ISIN code en de fondsaanbieder kan ervoor kiezen compartimenten in verschillende landen te registreren. Zo kan het distribuerende compartiment van een fonds in België geregistreerd zijn, terwijl het accumulerende compartiment dat niet is.
Zodra een van de compartimenten van een fonds in België geregistreerd is, beschouwt de Belgische belastingdienst alle compartimenten als in België geregistreerd. Dit heeft belangrijke gevolgen voor het TOB-tarief. Want als een distribuerend compartiment van een fonds in België geregistreerd is, maar zijn accumulerend compartiment niet, dan wordt het accumulerend fonds toch belast alsof het in België geregistreerd is. En het TOB-tarief bedraagt dan 1,32% in plaats van 0,12%, wat een 11-voudig verschil is.
De FSMA, de Belgische financiële toezichthouder, houdt een lijst bij van alle buitenlandse fondsen die in België geregistreerd zijn. Je kunt de spreadsheet hier downloaden. Helaas bevat de lijst geen ISIN codes. In plaats daarvan moeten we, om na te gaan of een fonds op de lijst voorkomt, afgaan op:
- De naam van het fonds (kolom "Compartment Dutch official name" in de spreadsheet)
- De uitgevende onderneming (kolommen "CIS Dutch official name" en "CIS Legal form")
Het fonds is in België geregistreerd als er in de spreadsheet een vermelding is waar de namen overeenkomen, en de uitgevende maatschappij precies overeenkomt. Dit klinkt omslachtig, en dat is het ook. Het wordt duidelijker in de voorbeelden hieronder, waar we de TOB voor enkele populaire ETFs berekenden.
Maar laten we eerst overgaan tot de laatste maar gemakkelijke stap: bepaal of het fonds accumulerend of distribuerend is.
5) Distribuerend of accumulerend?
De Belgische overheid rekent een verschillend TOB tarief aan voor fondsen die dividenden uitkeren (distribuerende fondsen) en fondsen die ze rechtstreeks herbeleggen (accumulerende fondsen). Je kunt nagaan of een fonds accumulerend of distribuerend is op justETF, of op de website van de fondsaanbieder.
Het fonds of een van zijn compartimenten is geregistreerd in België
- Distribuerend fonds: de TOB is 0,12% bij aankoop en 0,12% bij verkoop
- Accumulerend fonds: de TOB is 1,32% bij aankoop en 1,32% bij verkoop
Het fonds of een van zijn compartimenten is NIET geregistreerd in België
- Distribuerend fonds: de TOB is 0,12% bij aankoop en 0,12% bij verkoop
- Accumulerend fonds: de TOB is 0,12% bij aankoop en 0,12% bij verkoop
Visuele gids
De grafiek hieronder maakt het duidelijker:
Snellere weg voor Bolero gebruikers
Er is een snelkoppeling om het TOB belastingtarief van een ETF te achterhalen als Bolero je broker is. Simuleer gewoon dat je de ETF koopt en het zal je het TOB-bedrag vertellen, waaruit je het belastingtarief kunt afleiden. Merk op dat dit alleen werkt op de web app, niet in hun mobiele app.
Als je bijvoorbeeld één aandeel van de VWCE ETF koopt voor €113,52 (op het moment van schrijven), is de TOB €1,50. Dit betekent dat het TOB-tarief 1,32% is.
TOB voor populaire ETF's
Ter illustratie volgden we de gids om de TOB te berekenen voor drie populaire ETF's:
- VWCE (Vanguard FTSE All-World)
- IWDA (iShares Core MSCI World)
- IESE (iShares MSCI Europe SRI)
VWCE (Vanguard FTSE All-World)
Is het een ETF? Ja
Het staat op justETF.
Is het geregistreerd in de Europese Economische Ruimte? Ja
Het fonds is geregistreerd in verschillende landen binnen de EER:
Is het in België geregistreerd? Ja
Uit dezelfde lijst weten we dat het fonds in België geregistreerd is.
Distribuerend of accumulerend? Accumulerend
Op justETF zien we dat het fonds accumulerend is.
Conclusie: TOB is 1.32% bij aankoop en 1.32% bij verkoop
IWDA (iShares Core MSCI World)
Is het geregistreerd in de Europese Economische Ruimte? Ja
Het fonds is geregistreerd in verschillende landen binnen de EER.
Is het in België geregistreerd? Nee
België staat niet op de lijst van geregistreerde landen.
Is een compartiment van het fonds geregistreerd in België? Ja
We moeten kijken naar de spreadsheet van de FSMA. Er is een fonds met de naam "iShares Msci World Ucits Etf":
We zien ook dat de fondsaanbieder "iShares PLC" is. Maar als we het fonds controleren op iShares, zien we dat de fondsaanbieder niet overeenkomt: IWDA wordt beheerd door "iShares III PLC", wat een andere rechtspersoon is dan "iShares PLC". Bovendien worden alle varianten van IWDA, EUR Hedged (Distributing) of GBP Hedged (Distributing), beheerd door "iShares III PLC".
We concluderen dat in België geen compartiment van IWDA geregistreerd is.
Distribuerend of accumulerend? Accumulerend
Op justETF zien we dat het fonds accumulerend is.
Conclusie: TOB is 0,12% bij aankoop en 0,12% bij verkoop
IESE (iShares MSCI Europe SRI)
Is het geregistreerd in de Europese Economische Ruimte? Ja
Zie op de iShares website.
Is het in België geregistreerd? Nee
België staat niet op de lijst van geregistreerde landen.
Is een compartiment van het fonds geregistreerd in België? Ja
Er is een vermelding met een overeenkomstige naam. En de emitterende onderneming op het FSMA spreadsheet, "iShares II PLC", komt overeen met de emitterende onderneming op de iShares website.
Als we op de website van iShares kijken naar zijn verdelende compartiment IE00BGDPW94 (zie hier), kunnen we inderdaad bevestigen dat het in België geregistreerd is.
Distribuerend of accumulerend? Accumulerend
Conclusie: TOB is 1.32% bij aankoop en 1.32% bij verkoop
Hoe de beurstaks aan te geven en te betalen
Er is goed nieuws als je een Belgische broker gebruikt, want zij zullen de beurstaks voor je aangeven en betalen. Maar als je belegt via een buitenlandse broker, heb je waarschijnlijk pech. Er zijn maar weinig buitenlandse brokers die de beurstaks betalen. In de meeste gevallen moet je het zelf aangeven en betalen. Het proces is een beetje lastig, dus zorg ervoor dat je het op de juiste manier doet.
Gebruik de volgende tabel om erachter te komen of je broker de beurstaks voor je regelt:
Rekening houden met het TOB bij het samenstellen van je beleggingsportefeuille
Het regelen van de beurstaks is een nadeel van het beheren van je eigen beleggingen en het rechtstreeks kopen van ETF's. Je moet de ETF's zo kiezen dat je portefeuille:
- Is gediversifieerd. VWCE biedt een grote diversificatie in één fonds, maar heeft een beurstaks van 1,32%. We hebben berekend dat de invloed van de hoge TOB op het langetermijnrendement niet verwaarloosbaar is.
- Je geeft niet te veel uit aan broker vergoedingen.Brokers rekenen een commissie voor elke transactie. Dus broker vergoedingen nemen toe naarmate je meer fondsen in je portefeuille hebt. Een eenvoudigere portefeuille verdient daarom de voorkeur. Je moet hier rekening mee houden als je VWCE, dat een hoge beurstaks heeft, wilt vervangen door alternatieven die een lagere TOB hebben maar zullen resulteren in hogere broker vergoedingen.
- Is toekomstbestendig. Stel dat je een grote beleggen in een ETF hebt, opgebouwd na vele jaren van beleggen. Je zult erg ongelukkig zijn als de beurstaks ervan drastisch zou stijgen.
Beleggen zonder je zorgen te maken over de beurstaks
Er is een manier om passief te beleggen in ETF's zonder je zorgen te hoeven maken over de beurstaks. Bij Curvo wordt voor alle belastingen gezorgd. Ook is elke portefeuille wereldwijd gediversifieerd en al geoptimaliseerd voor kosten, zodat je de afwegingen niet zelf hoeft te berekenen. De portefeuilles worden beheerd door NNEK, een Nederlandse beleggingsonderneming met een vergunning van de Nederlandse toezichthouder (AFM). Lees hier hoe Curvo werkt voor meer informatie.
Samenvatting
De beurstaks is iets waar je je als Belgische belegger bewust van moet zijn om slechte verrassingen te voorkomen. Voor ETF-beleggers speelt de TOB een rol bij de beslissing om te beleggen in accumulerende of distribuerende ETF's, hoewel het niet de enige factor is. Ten tweede heeft de TOB invloed op de keuze van broker. Als je geen extra administratie wilt vanwege de aangifte van de TOB, kun je het beste kiezen voor een Belgische broker, of een buitenlandse broker die de TOB afhandelt, zoals DEGIRO.
Zit je met de volgende vragen?
Wat zijn andere belastingen bij beleggen?
Om de zaken ingewikkelder te maken is de beurstaks niet de enige relevante belasting bij beleggen in ETF's. De andere belastingen zijn:
- Belasting op dividenden
- Reynders-taks of belasting op vermogenswinst voor obligaties
- Belasting op beleggingsrekeningen van meer dan € 1.000.000
Lees meer over hoe beleggen wordt belast in België.
We willen Tim Nijsmans van Vermogensgids die heeft bijgedragen aan de gids over het berekenen van de TOB van een ETF.
Disclaimer: We proberen dit artikel up-to-date te houden met de nieuwste wetten rondom het TOB. Maar we kunnen niet garanderen dat dit het geval is op het moment dat je dit leest. Kijk bovenaan wanneer het artikel voor het laatst is bijgewerkt. We zijn ook geen professionele belastingadviseurs. Doe altijd je eigen onderzoek of vraag extern advies, vooral als de uitkomst je financiële situatie kan beïnvloeden.