Vergelijking tussen een indexfonds en een ETF

Indexfondsen vs ETF's: de verschillen voor Belgische beleggers

9 minuten
Laatst bijgewerkt op
2 juli 2025

Indexfondsen en ETF's volgen allebei dezelfde markten. Beide bieden voordelige, gediversifieerde beleggingen. Beide kunnen je helpen om in de loop van de tijd rijkdom op te bouwen.

Maar probeer maandelijks beleggen op te zetten met elk van deze fondsen en je zult snel de verschillen zien. Met ETF's heb je een brokerrekening nodig, moet je omgaan met fractionele aandelen en moet je transactiekosten betalen. Met indexfondsen kun je vaak alles automatiseren en elk bedrag beleggen.

Voor Belgische beleggers maken deze praktische verschillen, plus de fiscale gevolgen, de keuze duidelijker dan je zou denken.

Wat is een indexfonds?

Een indexfonds is een type beleggingsfonds dat een marktindex volgt in plaats van te proberen deze te overtreffen. Denk aan indexen zoals de BEL 20, die Belgische aandelen volgt, of de S&P 500, die 500 grote Amerikaanse bedrijven volgt. Een indexfonds verzamelt geld van veel beleggers om alle of een deel van de beleggingen in de index te kopen. Dit betekent dat de prestaties van het fonds de prestaties van de index weerspiegelen. Een indexfonds dat de S&P 500 volgt, belegt bijvoorbeeld in die 500 bedrijven.

Indexfondsen gebruiken een strategie die passief beleggen wordt genoemd, omdat ze een index volgen zonder te proberen deze te overtreffen. Hierdoor zijn ze goedkoop en gediversifieerd. Er is geen dure fondsmanager die aandelen uitkiest. Het fonds houdt de componenten van de index vast en past deze aan als de index verandert. Deze benadering maakt indexfondsen tot een "buy and hold" keuze voor langetermijnbeleggers die op zoek zijn naar gestage groei zonder veel inspanning. Ze worden meestal één keer per dag geprijsd tegen de netto-inventariswaarde aan het einde van de dag, niet continu tijdens de handelsuren. Dus als je in een indexfonds belegt, ontvang je de slotkoers van die dag voor de eenheden van het fonds. Deze dagelijkse prijs werkt goed voor de meeste langetermijnbeleggers die zich niets aantrekken van kortetermijnmarktbewegingen.

Veel indexfondsen zijn beschikbaar voor Belgische beleggers via banken of beleggingsplatforms. Wereldwijde indexfondsen van aanbieders als Vanguard of BlackRock zijn bijvoorbeeld toegankelijk via bepaalde banken of de app die we voor Curvo hebben gebouwd. Investeren in een indexfonds is eenvoudig. Je kiest gewoon een bedrag, bijvoorbeeld €100 per maand. Vervolgens investeert het platform of de fondsbeheerder alles in het fonds. Je kunt ook fractionele eenheden kopen.

Kortom, een indexfonds is een eenvoudige, goedkope manier om te beleggen in een brede markt. Je zet geld in en ontvangt een deel van elk aandeel of elke obligatie in de index, waardoor je geld in de loop van de tijd meegroeit met de markt dankzij de kracht van het samenstellen.

Wat is een ETF?

Een ETF, of exchange-traded fund, lijkt op een indexfonds. Beide volgen een marktindex of een groep beleggingen. Het belangrijkste verschil zit in hoe je ze koopt en verkoopt. Een ETF wordt verhandeld op een beurs, net als een individueel aandeel. Dit betekent dat je het koopt of verkoopt van een andere belegger op de beurs, niet rechtstreeks van een fondsaanbieder of bank. Je hebt een brokerrekening nodig om toegang te krijgen tot de aandelenmarkt.

De meeste ETF's zijn passief beheerde "trackers". Ze volgen eenvoudigweg een index, zoals de S&P 500 of MSCI World. Bijvoorbeeld, een "BEL20 tracker" ETF volgt de BEL 20 aandelen.

ETF prijzen veranderen gedurende de handelsdag op basis van vraag en aanbod, net als aandelenkoersen. Je kunt een ETF op elk moment tijdens beursuren kopen of verkopen. De prijs kan iets variëren van 's ochtends tot 's middags. Een indexfonds heeft daarentegen één prijs per dag.

ETF's zijn populair omdat ze de diversificatie van een fonds en de flexibiliteit van een aandeel bieden. Je kunt slechts één aandeel kopen, zonder vaste minimuminvestering. Er zijn ETF's voor bijna elke markt of strategie. In België zijn ETF's erg populair geworden onder doe-het-zelf beleggers dankzij boeken als De Hangmatbelegger. Ze helpen bij het opbouwen van passieve portefeuilles omdat ze overal beschikbaar zijn op brokerplatforms en vaak lage jaarlijkse kosten hebben.

"De Hangmatbelegger", dat een bestseller is geworden in Vlaanderen en Nederland, is geschreven door Tim Nijsmans en Yoran Brondsema. Yoran is ook de medeoprichter van Curvo! Je kunt een interview met Yoran lezen over het boek.

Samengevat is een ETF een indexfonds dat je verhandelt op de aandelenmarkt. Het biedt een reeks indexvolgende beleggingen, vergelijkbaar met een indexfonds, maar met meer handelsopties. Er zijn ook verschillen in kosten en belastingen, die we later zullen bespreken. Het is als het neefje van het indexfonds, met een vergelijkbaar doel maar een andere manier van handelen.

De verschillen tussen een indexfonds en een ETF

Functie Indexfondsen ETF's
Hoe te kopen Via bank, fondsbeheerder of platform zoals Curvo Via een broker op de beurs
Minimale investering Flexibel: fractionele eenheden Meestal alleen volledige aandelen; fractionele aandelen zeldzaam
Prijzen Eén keer per dag (eindedag-NAV) Real-time prijzen tijdens handelsuren
Gebruiksgemak Zeer beginnersvriendelijk en vaak geautomatiseerd Vereist meer opzet en kennis van handelen
Transactiekosten Geen broker nodig; kan instap- of uitstapvergoedingen hebben Brokerkosten op elke transactie
TOB (beurstaks) Meestal geen TOB bij binnenkomst; 1,32% bij vertrek (of 0% via Curvo) 0,12% of 1,32% TOB op elke aankoop/verkoop
Dividendbelasting (30%) Geldt alleen voor het verdelen van fondsen Geldt alleen voor distribuerende ETF's
Reynders-taks 30% op obligatie-inkomsten van opgebouwde fondsen (als >10% obligaties) Idem: geldt voor obligatie-accumulerende ETF's
Liquiditeit Dagelijks kopen/verkopen tegen NAV Kopen/verkopen tijdens de handelsuren
Herbalancering Vaak automatisch (bijvoorbeeld met Curvo) Handmatig: je herbalanceert jezelf
Maandelijks investeren Uitstekend: geautomatiseerd en volledig geïnvesteerd Complexer: kan geld onbelegd laten
Psychologische impact Minder verleiding: geen live prijzen Real-time prijzen kunnen overhandel in de verleiding brengen
Ideaal voor Hands-off, langetermijnbeleggers die op zoek zijn naar eenvoud Doe-het-zelvers die meer controle willen

Hoe te kopen: toegankelijkheid van indexfondsen vs ETF's

Een groot verschil tussen indexfondsen en ETF's is de manier waarop je ze opent en koopt. Dit beïnvloedt hoe gemakkelijk elke optie is voor beginners.

Indexfondsen kopen

Indexfondsen zijn een soort beleggingsfondsen. Je koopt ze meestal rechtstreeks bij een fondsaanbieder of via een financiële instelling. In België betekent dit vaak dat je via je bank of een vermogensbeheerplatform gaat. Je kunt bijvoorbeeld het beleggingsportaal van je bank gebruiken of een app zoals Curvo die portefeuilles van indexfondsen aanbiedt. Je bepaalt zelf hoeveel je wilt investeren (bijvoorbeeld €500 of kleinere maandelijkse bijdragen). Het platform wijst dat bedrag toe aan het fonds.

Een belangrijk voordeel is eenvoud en fractioneel beleggen. Je kunt elk bedrag investeren, zelfs als het niet overeenkomt met een hele eenheid van het fonds. Als de koers van een fonds €150 is en je investeert €100, dan ontvang je ~0,667 van een eenheid. Indexfondsen staan fractionele eenheden toe, dus je hele €100 wordt geïnvesteerd. Dit maakt het gemakkelijk om regelmatig vaste bedragen te investeren zonder geld over te houden.

Bij veel traditionele indexfondsen kun je een automatische maandelijkse bijdrage instellen. Dit helpt je bij het ontwikkelen van een "betaal jezelf eerst" spaargewoonte.

ETF's kopen

ETF's moeten worden gekocht via een effectenrekening op de beurs. Je kunt een ETF niet rechtstreeks bij een bankfiliaal kopen zoals een beleggingsfonds. Je hebt een broker nodig om een transactie te plaatsen. In België geven brokers zoals Bolero, Keytrade en DEGIRO toegang tot de Europese beurzen waar ETF's genoteerd staan. Je moet een aantal ETF aandelen bestellen (bijvoorbeeld 10 aandelen van een ETF kopen).

In tegenstelling tot indexfondsen handelen ETF's meestal in hele aandelen. Als één aandeel €57 kost, is je minimale investering €57 voor één aandeel. Sommige brokers bieden fractionele ETF aandelen aan, maar dit is niet gebruikelijk in België. Als je €100 wilt investeren in een ETF die €57 kost, kun je 1 aandeel kopen voor €57 en hou je €43 over om niet te investeren, tenzij je broker fractionele aandelen ondersteunt. Voor elke aankoop of verkoop worden transactiekosten in rekening gebracht (meestal een paar euro). Je kunt automatische maandelijkse investeringen in een ETF instellen. Sommige brokers hebben periodieke investeringsplannen. Deze kunnen echter als afzonderlijke transacties worden gedaan, wat tot extra kosten kan leiden.

Indexfondsen kunnen toegankelijker zijn voor beginners die hands-off willen beleggen. Je kunt beginnen met kleine, flexibele bedragen en bijdragen gemakkelijk automatiseren. ETF's vereisen de extra stap van een effectenbroker en inzicht in het plaatsen van markt- of limietorders, wat ingewikkelder is. Het openen van een brokerrekening in België kan echter online en veel nieuwe beleggers beginnen met ETF's. Indexfondsen zijn handig omdat ze automatisch beleggen mogelijk maken en je geld volledig toewijzen. ETF's geven je echter meer controle omdat je zelf bepaalt wanneer en hoeveel aandelen je koopt of verkoopt.

Bij Curvo vinden we dat beleggen makkelijk moet zijn, vooral voor beginners. Daarom stellen we onze portefeuilles samen met indexfondsen. Hiermee kun je met elk bedrag beginnen en je bijdragen moeiteloos automatiseren. Je hoeft je geen zorgen te maken over het opzetten van een brokerrekening, het plaatsen van transacties of het onbelegd laten van geld vanwege de volle aandelenprijzen. Elke euro die je investeert gaat automatisch aan het werk.

Kosten

Laten we eens kijken naar de verschillen in kosten tussen indexfondsen en ETF's:

Kosten Indexfondsen ETF's
Jaarlijkse kosten (TER) 0,10% tot 0,30% (Vanguard, iShares); veel lager dan actieve fondsen (1,00% tot 3,00%) Zo laag als 0,10% voor brede ETF's; ook veel goedkoper dan actieve fondsen
Handels- en transactiekosten Vaak geen instap-/uitstapkosten via apps zoals Curvo Brokerkosten per transactie (kopen/verkopen), bijvoorbeeld €1 tot €5 per transactie
Bid-ask spread Geen: eenmaal daags geprijsd bij NAV Ja: kleine spread tussen koop-/verkoopprijs; minimaal voor brede ETF's
Beheerskosten Varieert: Curvo rekent een duidelijke jaarlijkse vergoeding (inclusief beheer en herbalancering) Brokers kunnen bewaarloon of platformkosten in rekening brengen
Automatisering en fractioneel beleggen Het volledige bedrag wordt automatisch geïnvesteerd, wat ideaal is voor maandelijkse bijdragen Moet vaak volledige aandelen kopen, tenzij je broker fracties ondersteunt

ETF's kunnen iets lagere lopende kosten hebben dan indexfondsen. Veel indexfondsen hebben vergelijkbare totale kostenratio's (TER's), dus de kosten liggen vaak dicht bij elkaar. ETF's kunnen echter elke keer dat je belegt transactiekosten hebben. Indexfondsen daarentegen, vooral geautomatiseerde fondsen, kunnen de transactiekosten verlagen als ze geen instapkosten in rekening brengen.

Voor Belgen die regelmatig kleine bedragen beleggen, is het cruciaal om hoge transactiekosten te vermijden. Een vergoeding van €1 of €5 op een investering van €100 kan 1-5% van je rendement opslokken. Als je elke maand wilt beleggen en transactiekosten wilt vermijden, kies dan een platform met indexfondsen zonder transactiekosten. Deze keuze kan je geld besparen.

Aan de andere kant, als je een groter bedrag ineens hebt en een broker met lage kosten, is het kopen van een ETF met een zeer lage TER een goede optie. Het goede nieuws is dat zowel indexfondsen als ETF's betaalbare beleggingsopties zijn. Houd alleen in de gaten of er extra kosten aan verbonden zijn.

Met geen transactiekosten per storting (of verkoop), geen TOB en geautomatiseerd maandelijks beleggen houdt Curvo je kosten voorspelbaar en je ervaring beginnersvriendelijk. Alles wordt achter de schermen beheerd, zodat je je kunt richten op je langetermijndoelen en niet op brokerkosten of het kiezen van ETF's.

Belastingen

Belgische beleggers hebben te maken met een paar belangrijke belastingen als ze in ETF's of indexfondsen beleggen:

Belasting Indexfondsen ETF's
TOB (beurstaks) Meestal geen TOB op elke investering;
kan 1,32% betalen bij verkoop van een accumulerend fonds (de fondsen in de Curvo portefeuilles zijn vrijgesteld)
Betaal tussen 0,12% en 1,32% op elke aankoop/verkoop
Dividendbelasting 30% op dividenden in contanten
Accumulerende fondsen vermijden dit omdat er geen contant geld wordt uitbetaald
Hetzelfde geldt voor 30% op dividenden
Accumulerende ETF's helpen deze belasting te vermijden
Reynders-taks 30% belasting op winsten uit het obligatiedeel van accumulerende fondsen
(als het fonds meer dan 10% obligaties aanhoudt)
Hetzelfde geldt voor obligatie-intensieve accumulerende ETF's

Goed nieuws: Er is geen belasting op vermogenswinst voor pure aandelenindexfondsen of ETF's, zolang ze geen obligaties bevatten. Dit zal echter veranderen in 2026 door nieuwe overheidsmaatregelen met betrekking tot de 10% vermogenswinstbelasting in België.

Navigeren door Belgische belastingen kan een gedoe zijn, maar niet met Curvo. Wij:

  1. Gebruikt TOB-vrije fondsen, dus je bespaart op beurstaks
  2. Bied accumulerende indexfondsen aan om dividendbelastingen te verlagen
  3. Beheer alles automatisch achter de schermen: geen broker nodig

Trading: hoe kun je bij je geld?

Laten we eens kijken naar de verschillen tussen indexfondsen en ETF's: liquiditeit, hoe snel of vaak je in en uit de investering kunt handelen:

Liquiditeit Indexfondsen ETF's
Wanneer je kunt verkopen Eenmaal per dag (tegen eindedagprijs) Op elk moment tijdens de handelsdag (realtime prijzen)
Prijszekerheid De exacte prijs weet je pas aan het eind van de dag Je ziet de prijs live en kunt meteen verkopen
Voor wie Lange termijn, hands-off investeerders Handelaren of degenen die meer controle willen
Is het erg? Niet echt: de markt timen is niet nodig voor langetermijngroei Meer flexibiliteit, maar niet cruciaal voor passieve beleggers

Met ETF's kun je snel kopen en verkopen, wat geweldig is voor de flexibiliteit. Dit is echter geen groot voordeel voor automatische langetermijnbeleggers. Zowel indexfondsen als ETF's zijn liquide, wat betekent dat je kunt uitstappen wanneer dat nodig is. Maar met ETF's kun je overdag handelen. Bij indexfondsen moet je wachten tot het einde van de dag. Dit is een opmerkelijk verschil, maar het is geen belangrijke factor voor de meeste beginners.

Met Curvo hoef je de markturen niet te volgen en hoef je je geen zorgen te maken over de timing van je uitstap. Omdat we ons richten op passief langetermijnbeleggen met indexfondsen, krijg je:

  • De liquiditeit die je nodig hebt om bij je geld te kunnen
  • Zonder de stress van real-time handel
  • En zonder afleidingen die je prestaties op de lange termijn schaden.

Eenvoud en gemak

Bij het vergelijken van indexfondsen en ETF's, vooral voor beginners, is eenvoud een grote factor. Dit houdt ook in hoe makkelijk ze te begrijpen en te gebruiken zijn en hoe makkelijk je ze na verloop van tijd kunt blijven gebruiken.

Factor Indexfondsen ETF's
Setup Eenvoudig: geen broker nodig; gewoon instellen en vergeten Vereist brokerrekening en leren hoe te handelen
Fractioneel beleggen ✅ Ja, je volledige bijdrage wordt altijd geïnvesteerd Zeldzaam: overgebleven geld wordt vaak niet geïnvesteerd
Automatisering ✅ Gemakkelijk om maandelijks beleggen te automatiseren Handmatig tenzij broker automatisering aanbiedt
Herbalanceren van de portefeuille Vaak automatisch (vooral met Curvo) Handmatig, je beheert splitsingen en rebalancing
Psychologische impact Minder verleiding om constant te controleren omdat prijzen alleen dagelijks worden bijgewerkt Real-time prijzen kunnen overmatig handelen aanmoedigen
Gemak van diversificatie Vooraf samengestelde, gediversifieerde portefeuilles beschikbaar Je kiest en beheert je eigen ETF mix

Kortom, als je op zoek bent naar eenvoud en een hands-off benadering, dan zijn indexfondsen de beste keuze. Het gebruik van een geautomatiseerd platform maakt dit nog eenvoudiger. Als je je portefeuille liever actief beheert en wat extra werk niet erg vindt, dan kunnen ETF's een goede keuze zijn. Beide opties zijn eenvoudig, maar factoren zoals fracties, automatisch beleggen en fondskeuze maken indexfondsen gemakkelijker te gebruiken.

Indexfondsen of ETF's: wat is beter voor Belgen?

Beide zijn geweldige hulpmiddelen voor passief langetermijnbeleggen. De keuze hangt vaak af van persoonlijke voorkeur en praktische factoren.

  • Als je je eigen beleggingen wilt beheren, zijn ETF's een goede keuze. Ze hebben lage kosten en wat onderzoek kan je helpen slagen. Je kunt een paar brede ETF's selecteren, zoals een ETF voor wereldaandelen en een ETF voor obligaties. Open vervolgens een brokerrekening en begin met beleggen. Veel Belgische doe-het-zelvers geven de voorkeur aan ETF's vanwege hun brede selectie en lagere kosten. Denk wel aan de Belgische belastingen. Gebruik accumulerende ETF's voor belastingefficiëntie en overweeg de TOB op transacties. Voor degenen die dit pad kiezen, raden we een passieve strategie aan. Koop en houd voor de lange termijn en vermijd veelvuldig handelen voor de beste resultaten.
  • Als je waarde hecht aan gemak, begeleiding en automatisering, dan past een benadering met indexfondsen misschien beter bij je. Wij vinden dat beleggen gemakkelijk moet zijn. Zet gewoon wat geld opzij en laat het groeien met minimale inspanning. Door indexfondsen te gebruiken in onze portefeuilles, profiteer je van de voordelen van passief beleggen. Je geniet van goede marktrendementen tegen lage kosten, zonder het gedoe van ETF-handel. Curvo's portefeuilles maken gebruik van indexfondsen, staan fractioneel beleggen toe en hebben geen TOB op elke inleg. Dit is perfect voor maandelijks beleggen. Je hoeft niet te kiezen uit duizenden ETF's of de herbalancering te beheren, dat doen wij voor je. Als je een beginner bent of van een hands-off benadering houdt, kan beleggen met Curvo (indexfondsen) gemakkelijk zijn. Je krijgt een voordelige, wereldwijd gespreide portefeuille die voor jou werkt. Het helpt je op koers te blijven en regelmatig te beleggen.

Op basis van onze ervaring met Belgische beleggers is het belangrijk om consistent te beginnen en te blijven. Of je nu kiest voor een indexfonds of een ETF, zorg ervoor dat het bij je stijl past. Als het beheren van transacties en brokers niets voor jou is, aarzel dan niet om de gemakkelijkste weg te nemen. Als je van sleutelen en optimaliseren houdt, kunnen ETF's lonend zijn.

Bij Curvo geloven we dat de beste investering degene is die je kunt houden.

Zowel indexfondsen als ETF's zijn goede keuzes als je ze op de juiste manier gebruikt. ETF's passen misschien beter bij je als je graag zelf dingen beheert en kosten wilt besparen. Aan de andere kant zijn indexfondsen geweldig vanwege hun eenvoud en gemak.

Uiteindelijk leiden beide paden naar hetzelfde doel: je rijkdom laten groeien door de markt te volgen. Het goede nieuws is dat je er niet altijd maar één hoeft te kiezen. Sommige beleggers beginnen met één of twee ETF's. Later kunnen ze voor het gemak overstappen op een beheerd indexfonds of andersom.

Conclusie

Zowel indexfondsen als ETF's kunnen je helpen om langetermijnvermogen op te bouwen, maar ze dienen verschillende soorten beleggers. Je keuze hangt af van hoe betrokken je wilt zijn bij je beleggingen.

ETF's werken goed als je vertrouwd bent met brokerage accounts en maximale controle over je portefeuille wilt. Indexfondsen blinken uit als je automatisering en eenvoud belangrijker vindt dan al het andere. Houd als Belgische belegger ook rekening met de belastingimplicaties en transactiekosten die bij elke optie horen. De belangrijkste stap is beginnen met beleggen. Als je eenmaal begint, kun je je aanpak altijd aanpassen als je leert wat het beste werkt voor jouw situatie en doelen.